Pap Smear - Rahim Ağzı (Serviks) Kanser Taraması
Kadınların rahim ağzı (servikal) kanser veya kanser öncüsü (prekanser) taramasında kullanılan teste Pap Smear testi denir. Pap Smear testi, prekanseröz ve kanseröz lezyonları tedavi edilebilir evresinde tespit edebilmeyi sağlar.
Pap Smear Testi Nasıl Yapılır?
Basit ve ağrısız bir şekilde gerçekleşen Pap Smear testi için en iyi zaman, adetten 10 ila 20 gün sonrasıdır. İlk başta serviksin (rahim ağzının) görülebilmesi için, vajinaya bir muayene aleti (spekulum) yerleştirilir. Spekulum yerleştirildikten sonra özel bir fırça yardımı ile rahim ağzından hücre örnekleri alınır. Alınan örnek hücreler cam üzerine sürülerek, patolog tarafından mikroskop altında incelenir. Patolog’un incelemekte olduğu hücre örneğinde aranan şey kanserli hücrenin yanı sıra, kansere dönüşüm riski taşıyan ama tedavi edilebilir prekanseröz lezyonları saptamaktır. Pap Smear testi sonucu “Pozitif” çıkması durumunda doktor, hastadan HPV testi ve Kolposkopi isteyebilir.
Pap Smear testi yapılmadan 48 saat önce herhangi bir cinsel birlikteliğin olmaması gerekmektedir. Aynı şekilde vajina yıkanmamış, vajina içerisine ilaç, krem gibi uygulamaların yapılmamış olması gerekir.
Genital bir enfeksiyon varsa, enfeksiyon tedavi edildikten sonra Pap Smear testi yapılmalıdır.
Pap Smear Testi Ne Zaman Yapılmalıdır?
Normal bir birey için ilk cinsel ilişkiden 3 yıl sonra yaptırılması gereken Pap Smear testi, 30 yaşından küçük kadınlar için yılda bir kez, 30 yaşından büyükler için ise 3 defa ardışık şekilde Pap Smear testi uygulanıp “Negatif” sonucu alınırsa, 2-3 yılda bir yaptırılmalıdır.
HIV Pozitif olan bireyler, bağışıklık sistemi bakımından yetersiz olan bireyler, östrojen hormonu kullanan bireyler, organ transplantasyonu yapılan bireyler, kemoterapi ve kortizon tedavisi görmüş bireylerde tarama ve Pap Smear test sıklığı arttırılmalıdır.
Pap Smear Testi Ne Zaman Tekrarlanmaya Gerek Duyulmaz?
- Hasta iyi huylu nedenlerle total histerektomi geçirmiş ise
- Hasta eğer servikal lezyonu olmasına rağmen 3 kez ardışık şekilde Pap Smear testinden “Negatif” sonuç alıp, total histerektomi geçirmiş ise
- 70 yaşından büyük ve son 10 yıl içerisinde 3 adet Pap Smear testi “Negatif” sonuçlanmış kadınlarda
Pap Smear testinin tekrarlanmasına gerek duyulmaz.
HPV Aşısı Olduktan Sonra Pap Smear Testi Yaptırmaya Gerek Var Mı?
Birbirinden farklı birçok türü olan HPV’nin sadece bazı türlerinde aşı etki etmektedir. En sık görülen HPV tipleri; HPV-6, HPV-11, HPV-16 ve HPV-18 şeklindedir. Bu HPV tipleri aşı kapsamı içerisinde olup, nadir de olsa diğer HPV tipleri ile de lezyon oluşturabilmektedir. Bu sebepten HPV aşısı olmuş bireylerin de Pap Smear testi yaptırması önerilmektedir.
Pap Smear Testim Neden Anormal Çıktı?
Pap Smear testi bir tarama testidir ve kesin sonuç vaat etmez fakat, düzenli Pap Smear testi yanılma payını minimuma düşürür. Pap Smear testinin şüpheli olarak sonuçlanması durumunda kolposkopi, biyopsi ve servikal küretaj gibi tahliller istenilebilir. Kolposkopi muayenesinde, spekulum ile vajina genişletilir ve mikroskop yardımı ile vajinanın üst kısmı ve serviks detaylı olarak incelenir. Kolposkopi öncesinde hastadan HPV testi istenilebilir. Kolposkopi sonucunda servikste anormal dokular keşfedilirse, hastadan biyopsi alınabilmektedir.
Servikal Kanser (Rahim Ağzı Kanseri) Nedir?
Serviks (Rahim Ağzı) kanseri birden bire ortaya çıkmaz. Serviks dokusu üzerinde bulunan prekanseröz ve kanseröz hücrelerin zamana bağlı olarak kanserli hücreye dönüşmesi sonucunda Serviks (Rahim Ağzı) kanseri ortaya çıkar. Serviks kanseri öncesi değişime CİN (Servikal İntraepitelyal Neoplazi) veya Skuamoz İntraepitelyal Lezyon terimleri kullanılmaktadır. Çoğu kadında bu kanser öncesi değişimler ya değişmeden kalır, ya da kaybolur. Tedavi edilmesi durumunda ise neredeyse tüm Servikal kanserler önlenebilir.
Kadınlarda kanser sebebi ile ölümlerin başlıca sebepleri arasında Serviks kanseri de mevcuttur. Pap Smear testi sayesinde, bu kanser sebebiyle olan ölümler oldukça yüksek bir oranda azalmıştır.
Serviks kanserinin ortalama görülme yaşı 35-55 yaş aralığındaki bireylerdir. 20 yaşın altındaki bireylerde çok nadir görülürken, 65 yaş ve üzerindeki aktif cinsel hayatı bulunan kadınlarda sıkça görülebilmektedir. Günümüzde Serviks kanseri için bir aşı yoktur.
Serviks Kanseri İçin Risk Faktörleri
- Yaş ilerlemesi
- Irksal farklılık (Siyahi insanlarda risk daha fazla)
- Sosyoekonomik durumun düşüklüğü
- Eğitim düzeyinin düşüklüğü
- Kendisinin veya eşinin seksüel partner çeşitliliği
- Erken yaşta ilk cinsel deneyim
- Doğum kontrol haplarının uzun süreli ve sık kullanımı
- Çok fazla hamilelik yaşamak
- Erken yaşta hamile kalmak
- HIV enfeksiyonu
- Folik asit, A vitamini ve C vitamini yetersizliği
- Rutin Pap Smear testi yaptırmama
- Bağışıklık sistemi yetersizliği
- 1. derece akrabalarda Serviks kanseri olması
- Aşırı kilolu olmak
- Sebze ve meyve tüketiminin az olması
- Anne karnındayken östrojen hormonuna fazla maruz kalmak
gibi faktörler, Serviks (Rahim Ağzı) kanseri için risk oluşturmaktadır
